تصور کنید که در یک شب دل انگیز تابستانی در حال قدم زدن هستید. اما ناگهان یک موجود نامرئی به نام ” کنه” به شما حمله میکند و قصد مکیدن خون شما را دارد. این موجودات کوچک، اما بسیار مزاحم، به یکی از مسائل پیچیده و ناخوشایند محیطی تبدیل شدهاند.
در این مطلب از دانشنامه سمپاشی شرکت معجزه، ما به بررسی این حشره خون آشام میپردازیم و راه حلهای موثری را برای پیشگیری و مقابله با این آفت در اختیار شما قرار می دهیم، با ما همراه باشید
کنه چیست
کنه ها جاندارنی بسیار کوچک، بندپا و انگلی هستند که از آفات گياهان زراعی و باغی محسوب می شوند و از نظر علمی به دو گروه کنههای حیوانی ( Ticks ) و سایر کنهها ( Mites ) تقسیم میشوند. کنهها از راه مکیدن خون پستانداران، پرندگان و حتی خزندگان و دو زیستان تغذیه میکنند و به طور کلی کنه ها خون همه را می مکند.
چرخه حیات و زندگی کنه
همانطور که گفته شد کنهها، گونه ای از انگل هستند و به طور معمول از خون جانوران دیگر تغذیه میکنند. زندگی کنه با تخمگذاری آغاز میشود، در تابستان به صورت لارو از تخم خارج می شود و به دنبال گیاهان و علف های کوتاه می گردند.
در این مرحله از زندگی، این خون آشام انتظار میکشد تا میزبان خونگرمی سر راه آنها قرار بگیرد. سپس، به سرعت به پوست میزبان چسبیده، به درون آن نفوذ کرده و آشامیدن را آغاز میکنند.
کنه ها آنقدر خون را مکیده تا به اندازه بیش از ۱۰ برابر اندازه معمول خود رشد میکنند، در این حالت رنگ کنه ها آبی- خاکستری میشود، که نشان دهنده این است که یک دل سیر از عزا در آورده و زمان آن رسیده که از میزبان جدا شود. (معمولا کنه ها در فصل پاییز و زمستان استراحت میکنند) و این داستان همچنان ادامه دارد !
وقتی که میزبان جدیدی پیدا می شود، مجدداً خون آشامی نیز شروع می شود، این روال ادامه دارد تا اینکه، کنه بالغ می شود. و این بار، کنه بالغ شده زمانی که بر روی پوست میزبان قرار دارد فقط به دنبال خون خوردن نیست، بلکه اکنون کنه نر و بالغ به دنبال یک ماده جهت جفتگیری میباشد.
پس از اتمام جفتگیری، کنه نر به زودی میمیرد و کنه ماده تخمهای بارور را در دل خود حمل میکند. این تخمها در فصل زمستان در بدن کنه ماده باقی میمانند و در بهار آتی تخمگذاری انجام می شود.
تصویر یک کنه در حال مکیدن خون میزبان
انواع کنه
در حالت کلی کنه ها به دو دسته تقسیم میشوند:
۱. کنه های سخت
۲. کنه های نرم
کنه های سخت همانطور که از اسمشان پیدا است دارای پوشش پشتی سخت تری هستند. در هوای سرد مقاومت خوبی از خود نشان میدهند و میتوانند سرمای هوا را بهتر تحمل کنند، ولی تخم این کنه ها مقاومت کمتری در هوای سرد دارد.
کنه ها هوای گرم و مرطوب را بسیار دوست دارند و به سرعت تکثیر می شوند، در عین حال در محیط خشک زود از بین می روند. کنهها دارای انواع یک میزبانه، دو میزبانه و سه میزبانه هستند. بر روی موجودات میزبان مینشینند و خون میزبان را تا چندین روز میمکند، توجه داشته باشید این جاندار نه پرواز می کند و نه جهش دارد فقط محکم به میزبان می چسبد. (اصطلاح مثل کنه چسبیدن)
یکی دیگر از گونه های شناخته شده و متداول کنه، کنه کبوتری یا همان کنه آرگاس (Argas reflexus) یا (Pigeon tick) نام دارد. که در گروه کنه های نرم دسته بندی می شود. حالا چرا به این کنه، کنه کبوتری گفته می شود، به دلیل اینکه انگل اصلی پرندگان به ویژه کبوترها (از جمله کبوتر چاهی) و سایر پرندگان به حساب میآید. اندازه طول کنه کبوتری فقط در حدود ۴ الی ۶ میلیمتر میباشد.
تصویری از یک کنه کبوتری (Argas reflexus)
گزش این گونه بسیار خطرناک و دردناک است و می تواند واکنشهای آلرژیک و حتی خطرات شوک آنافیلاکتیک یا آنافیلاکسی در بدن انسان ایجاد کند. گزش این گونه از کنه میتواند برخی از پاتوژنها و عوامل بیماری زا را نیز به بدن میزبان منتقل کند. برخی از بیماریها عبارتند از بورلیا و تب بازگشتی راجعه، اسهال خونی و …
به دلیل شیوع بیشتر این گونه مبارزه دقیق و اصولی با کنه کبوتری از اهمیت بسیار بالایی در جوامع شهری کنونی برخوردار است.
علاوه بر کنه کبوتری که به آن اشاره شد انواع کنه های خون آشام دیگری هم وجود دارند که در ادامه با آنها آشنا خواهیم شد :
- کنه پا سیاه یا کنه گوزن : این کنه ناقل بیماری های از جمله لایم- Lyme disease، آناپلاسمو- Anaplasma و بابزیوز- Babesia می باشد.
- کنه سگ آمریکایی : این کنه ناقل بیماری های از جمله تولارمی و تب خالدار می باشد.
- کنه تگزاسی : این کنه باعث آلرژی های شدید می شود و حساسیت گوشتی در شخص ایجاد می کند به این صورت که شخص گزیده شده از گوشت بیزار شده و گیاهخوار می شود.
- کنه های گیاه خوار : این دسته از کنه ها گیاه خوار هستند بله درست متوجه شدید گیاه خوار. به این دسته کنه های تارتن (Plant feeding spider mite) هم گفته می شود. این انگل ها از گیاهان زیادی تغذیه می کنند و جزو آفات اصلی هستند. از این دسته می توان به کنه تار عنکبوتی، کنه قرمز مرکبات، کنه تارتن ترکستانی، کنه زرد سیب، کنه قهوه ای پا بلند سیب و کنه قهوه ای گندم اشاره کرد.
پیشگری و مقابله با کنه
برای خلاص شدن از شر کنه چند راه آسان وجود دارد که طبق تجریبات ما کمک موثری به شما خواهد کرد
پیشگیری از کنه در محیط خانه
- همواره فرش، مبلمان راحتی، صندلی ها، چهار چوب درها و پنجره ها و هر گوشه دیگری که کنه ممکن است در آن نقاط پنهان شده باشد را با جاروبرقی تمیز کنید.
- به صورت دوره ای از حشره کش های استاندارد در خانه استفاده کنید.
پیشگیری از شیوع کنه توسط حیوانات خانگی
آیا می دانستید که کنه ها از بوی بسیاری از مواد طبیعی می ترسند و فراری هستند؟
- بابونه : به سادگی آب و بابونه را بجوشانید، اجازه دهید دم کرده خنک شود، سپس پارچه ای را به این دم کرده آغشته و خیس کنید و از آن برای کشیدن روی حیوانات خانگی خود استفاده کنید
- لیمو : یک دافع طبیعی دیگر است. آب چند عدد لیمو را در یک فنجان با کمی آب مخلوط کنید. این مخلوط را به یک بطری اسپری اضافه کنید و روی حیوان خانگی خود اسپری کنید.
- سرکه سیب : آب و سرکه سیب را با هم مخلوط کنید و مانند استفاده از بابونه، از پارچه آغشته به این مخلوط برای خیس کردن حیوان خود استفاده کنید.
- شامپوی مخصوص کنه : که می توانید انواع آن را از پت شاپ یا دامپزشکی ها برای حمام کردن حیوان خانگی خود خریداری کنید.
- شستن حوله و پتوی حیوان خانگی خود را فراموش نکنید. همیشه از حداکثر دما برای از بین بردن لارو کنه که ممکن است در این ملزومات باقی بماند استفاده کنید.
اگر حیوان خانگی خود را در محیط های بیرون از منزل میبرید، حتما در راه باز گشت به خانه، حیوان خود را چک کنید.
پیشگیری از کنه در فضاهای خارج از خانه
چگونه از گزیده شدن کنه در طبیعت گردی و محیط های خارجی جلوگیری کنیم ؟
- هنگام پیاده روی در جنگل و یا بر روی چمن ها، از اسپری های مخصوص دفع حشرات استفاده کنید.
- وسایل و لباس های خود را ضد عفونی کنید.
- استفاده از اسانس های طبیعی می تواند کمک بسیار زیادی در دفع انواع حشرات مزاحم مخصوصا کنه باشد. تعدادی از این اسانس ها عبارتند از: لیمو، اکالیپتوس، میخک، رزماری، اسطوخودوس و آویشن.
علائم گزش کنه
گزش کنه معمولا درد محسوسی ندارد و تا زمانی که فرد محل گزش را نبیند یا به وضوح علائمی رخ ندهد ممکن است متوجه گزش نشود. علائم گزش کنه ممکن است بلافاصله و در کوتاه مدت و یا در بلند مدت مثلا بعد از گذشت چند هفته شدت پیدا کرده و ظهور کند.
زیر بغل، گوش و اطراف آن، دورن ناف، روی ساقه های مو، اطراف گردن، بین انگشت های پا و دور کمر از جمله نقاط مورد علاقه کنه است، بنابراین اگر در این نقاط آثار گزش را مشاهده کردید احتمال اینکه توسط یک کنه مورد گزش قرار گرفته باشید بیشتر خواهد شد
در صورت گزیده شدن توسط کنه این بزاق سمی و میکروبی کنه است که میتواند باعث گرفتاری هایی شود و آگاهی از این علائم ضروری است. بنابراین توصیه میشود در صورت ظهور هر گونه علائم مشکوک به گزش کنه به پزشک مراجعه کنید
علائم گزش کنه در کوتاه مدت
- در و تورم در ناحیه گزیده شده
- قرمز شدن حلقوی شکل در اطراف محل گزیدگی
- التهاب در نقطه گزش شده
- حس سوزش شدید
علائم گزش کنه در بلند مدت
- خستگی
- تب
- سردرد
- درد مفاصل
- خارش پوستی
- تحریکات پوستی و غیره
تفاوت گزش کنه با ساس
گزش یا در واقع جای نیش ساس معمولا با الگویی خاص دیده میشود اما گزش توسط کنه در یک نقطه رخ خواهد داد. همچنین ساس ها میزبان خود را گاز گرفته از خون آن تغذیه کرده و سپس به لانۀ خود باز می گردند، اما کنه ها در پوست میزبان خود فرو رفته به آن میچسبند.
علاوه بر این، کنهها ترجیح میدهند نواحی گرم و مرطوب بدن را گزیده و بچسبند، در حالی که ساسها هر قسمتی از پوست که در معرض آنها قرار گیرد را نیش میزنند.
- در همین رابطه بخوانید : جای نیش ساس: علائم، تشخیص و درمان
- همچنین مطالعه کنید : سمپاشی ساس
اما اگر متوجه شدید که یک کنه به جانتان افتاده چه کار باید کرد ؟
در وهله اول خون سردی خود را حفظ کنید، اگر در منزل خود موچین دارید در ابتدا نوک موچین را با را الکل ضد عفونی کنید و کنه را توسط آن بیرون بکشید. فقط حواستان باشد که کنه را با موچین له نکنید، محتویات سمی شکم کنه احتمال عفونت را افزایش می دهد.
در هنگام خارج کردن، کنه را یک دفعه بیرون نکشید، چون ممکن است سبب جدا شدن سر از بدن شود. دقت کنید و مطمئن شوید که تمام بدن کنه، از جمله قسمت دهان آن که زیر پوست تان قرار دارد و در حال مکیدن خون شماست، بیرون کشیده شود.
حال اگر به هر دلیلی نتوانستید کنه را خارج کنید، پنبه ای را به الکل آغشته کنید و برای دقایقی بر روی کنه قرار دهید. اگر الکل در دسترس نیست می توانید وازلین را جایگزین کنید. چنانچه موفق به شکست این خون خوار شدید، محل را با آب و صابون به دقت بشویید و برای چند روزی از پماد آنتی بیوتیک در محل گزش استفاده کنید
سمپاشی کنه توسط شرکت سمپاشی معجزه
شرکت سمپاشی معجزه به عنوان یکی از شرکت های سمپاشی در تهران با سابقه ای طولانی و تجربه ای گسترده در زمینه خدمات سمپاشی کنه و کنترل این آفت، خدماتی با کیفیت را ارائه میدهد. برخی از ویژگیهای منحصر به فرد شرکت معجزه برای سمپاشی کنه که میتوان به آنها اشاره کرد در ادامه آمده است
- همچنین خواندن این مطلب به شما پیشنهاد میشود : شرکت سمپاشی غرب تهران
- تیم متخصص و حرفه ای: شرکت معجزه برای انجام خدمات سمپاشی کنه از تیمی مجرب و متخصص استفاده میکند که با داشتن تجربه و دانش کافی در زمینههای مختلف سمپاشی به شما ضمانت اجرایی خواهد داد.
- استفاده از فناوری مدرن و به روز : شرکت معجزه از تجهیزات و فناوریهای مدرن روز در سمپاشی استفاده میکند. این موارد نه تنها به بهبود کارایی و فرآیند سمپاشی کمک میکنند بلکه دوستدار محیط زیست نیز می باشد.
- تنوع خدمات: ارائه خدمات سمپاشی در مکان های مختلف از جمله خانهها، اداره جات، رستورانها، فروشگاهها، باشگاه های ورزشی و سایر اماکن عمومی و خصوصی.
- قیمت مناسب: با توجه به کیفیت خدمات ارائه شده، شرکت معجزه تلاش میکند تا قیمتهای مناسب و رقابتی را به مشتریان خود ارائه دهد.